16 maja 2019r.

III CZP/19

W dniu 16 maja br. Sąd Najwyższy po rozpoznaniu w Izbie Cywilnej zagadnienia prawnego w sprawie o sygn. III CZP 1/19 podjął uchwałę następującej treści:

Wygaśnięcie odrębnej własności lokalu na skutek jego zburzenia powoduje ustanie odrębnej własności drugiego lokalu, natomiast udziały w nieruchomości wspólnej, związane dotychczas z własnością dwóch lokali, przekształcają się w udziały we współwłasności gruntu zabudowanego budynkiem stanowiącym jego część składową i obejmującym jeden lokal.

Powyższa uchwałą została podjęta w odpowiedzi na pytanie prawne przedstawione przez Sąd Okręgowy w Szczecinie postanowieniem z dnia 13 listopada 2018r., sygn. Akt II Ca 395/18:

„1. Jaki jest skutek prawny wyburzenia lokalu, stanowiącego odrębną własność, dla związanego z tym lokalem udziału w nieruchomości wspólnej?

2. Czy w przypadku jednego z dwóch lokali stanowiących przedmiot odrębnej własności , prowadzącego do utraty jego bytu prawnego, następuje ustanie prawa odrębnej własności drugiego istniejącego lokalu?”

Sąd Najwyższy podkreślił, że rozstrzygany problem dotyczył zarówno ustawy z dnia 24 czerwca 1994r. o własności lokali (jedn. Tekst Dz. U. z 2019r., poz. 737) oraz ustawy z dnia 6 lipca 1982r. o księgach wieczystych i hipotece Jedn. Tekst : Dz. U. 12018r., poz. 1916 ze zm.).

Stan faktyczny przedstawiał się następująco : przedmiotem sprawy był budynek mieszkalny, w którym znajdowały się dwa lokale mieszkalne (ich własność została wyodrębniona), z których jeden uległ i utracił charakter odrębnego od gruntu przedmiotu własności. Istniały trzy księgi wieczyste, po jednej dla każdego z lokali i trzecia dla tzw. nieruchomości wspólnej, czyli gruntu i części wspólnej budynku.

Sąd Najwyższy podkreślił, że ustawa o własności lokali dokładnie reguluje kwestie związane z ustanowieniem odrębnej własności lokali, natomiast nie zawiera w ogólne przepisów dotyczących wygaśnięcia czy ustania odrębnej własności lokali, co nie oznacza, że takie sytuacje się w praktyce nie zdarzają.

Skoro jeden z lokali zostanie wyburzony, w związku z tym w budynku pozostanie jeden lokal. W takiej sytuacji ustaje odrębna własność lokalu który pozostał, ponieważ w budynku mieszkalnym do istnienia odrębnej własności potrzebne są co najmniej dwa lokale. Lokal ten staje się częścią budynku, a budynek staje się częścią składową gruntu.

Informacje i Komunikaty 6/2019